میگ-۳۱ (به روسی: МиГ-۳۱) (نام ناتو: فاکسهاوند Foxhound)، یک هواپیمای رهگیر مافوق صوت است که توسط شرکت میکویان در شوروی به عنوان جایگزین جنگنده میگ-۲۵ فاکسبَت ساخته شد. دفتر طراحی میکویان این جنگنده را بر اساس میگ-۲۵ طراحی کردهاست. میگ-۳۱ اولین پرواز خود را در سال ۱۹۷۵ انجام داد و از سال ۱۹۸۲ وارد خدمت فعال نظامی در ارتش شوروی شد و تا زمان فروپاشی شوروی، پیشرفتهترین هواپیمای رهگیر این کشور بود.
میگ ۳۱ تواناترین هواپیمای رهگیر دفاع هوایی روسهاست که قابلیت درگیری همزمان با چندین هدف را دارد. رادار نیرومند زاسلون اسبیآی-۱۶ مهمترین عامل تاثیرگذاری میگ-۳۱ است که در زمان خود قویترین رادار جنگنده دنیا محسوب میشد. موتور جدید سولویف دی-۳۰اف۶ هم موجب شده بود تا برد عملیاتی و پارامترهای پروازی اصلی این هواپیما در مقایسه با میگ-۲۵ ارتقا پیدا کند. بدنه و بالهای آن هم از میگ-۲۵ قویتر بود و توانایی پرواز مافوق صوت در ارتفاع پایین را دارد. دو موتور توربوفن دی-۳۰اف۶ با نیروی گشتاور ۱۵۲ کیلونیوتن امکان رسیدن به سرعت ۱٬۲۳ ماخ در ارتفاع پایین و ۲٬۸۳ ماخ در ارتفاع بالا را به این هواپیما میدهند. از نظر قوای محرکه امکان گذر از سرعت ۳ ماخ هم برای این هواپیما وجود دارد اما فشار بیش از اندازهای را به موتور و بدنه پروازی وارد میکند و به همین جهت در حالت عادی و غیراضطراری نباید هواپیما را به چنین سرعتی رساند. روسها تا سال ۱۹۸۷ بیش از ۱۵۰ فروند میگ-۳۱ را در نقاط مختلف مرزی از آرخانگلسک در شمال غربی کشور گرفته تا خاور دور شوروی مستقر کرده بودند. این هواپیما صرفا برای دفاع هوایی از سرزمین اصلی شوروی طراحی شده بود و ماموریت دیگری نداشت. میگ-۳۱ موشکهای هوابههوای دوربرد آآ-۹ را حمل میکرد و با موشک ام-۹ توانایی درگیری همزمان با ۴ هدف متفاوت را داشت. نزدیکترین هواپیماهای غربی به میگ ۳۱ دو جنگنده اف-۱۴ و اف-۱۵ هستند. در سال ۱۹۹۲ مقامات چینی از توافق برای خرید ۲۴ فروند میگ ۳۱ خبر دادند که در کارخانهای در شنیانگ مونتاژ خواهند شد. برخی گزارشها از دریافت لیسانس تولید ۷۰۰ فروند حکایت داشت که ۲۰۰ فروند آن تا سال ۲۰۱۰ عملیاتی خواهند شد اما هیچیک از اینها تاکنون عملی نشده است.
میگ-۳۱بیام مدل ارتقایافتهای از میگ-۳۱ با قابلیتهای بسیار بالاتر جنگی است که قرار است تمام میگ-۳۱های فعال ارتش روسیه به آن ارتقا یابند. این جنگنده در وضعیت جنگ هوایی قدرت رهگیری ۲۴ هدف و درگیری با ۸ هدف از جمله موشکهای کروز گرفته تا هواپیماهای مافوق صوت را دارد. شرکت میگ در سال ۱۹۹۹ برای نخستین بار این هواپیما را به معرض نمایش عمومی گذاشت. رهگیری جنگندههایی با ۳۲۰ کیلومتر فاصله و انهدام اهداف هوایی در فاصله ۲۸۰ کیلومتری با ۶ راکت ویمپل آر-۳۷ از جمله قابلیتهای منحصر به فرد مدل بیام است. در مقام مقایسه بهترین رهگیر آمریکایی یعنی اف-۱۴دی توانایی انهدام اهدافی با بیش از ۱۸۰ کیلومتر فاصله را نداشت. قابلیتهای حمله به اهداف سطحی و نقشهبرداری زمین هم به این جنگنده افزوده شد و در نتیجه این جنگنده برخلاف میگ-۳۱ یک جنگنده چندمنظوره طبقهبندی میشود. میگ-۳۱بیام همچنین تنها هواپیمای در حال تولید است که توان درگیری مؤثر با موشکهای کروز مدل تاماهاوک را دارد. یک کارشناس روسی معتقد بود که اگر عراق در جریان عملیات طوفان صحرا از میگ-۳۱ برخوردار بود حداکثر ده درصد موشکهای کروز آمریکایی و انگلیسی میتوانستند به اهداف خود در داخل خاک عراق برسند.
منبع: ویکی پدیا